Okap w dachu pokrytym dachówką

Jednym z najbardziej newralgicznych punktów pokrycia dachowego, mającym wpływ na jego prawidłową wentylację, jest okap. Zaniedbanie tej części dachu może oznaczać w skrajnych przypadkach nawet konieczność wykonania nowego pokrycia.

Okap to dolna część dachu wystająca poza obrys bryły budynku, której podstawową funkcją jest odprowadzanie wody z deszczu i topniejącego śniegu z dala od ścian zewnętrznych, ochrona elewacji przed opadami, a także osłanianie wnętrz przed słońcem. Podczas prowadzenia prac budowlanych należy jednak pamiętać również o tym, że poza wyposażeniem w rynnę ta wystająca część dachu ma także inną ważną funkcję, którą jest umożliwienie ujścia wilgoci gromadzącej się wewnątrz dachu. Podczas wykonywania tej części dachu warto więc zastosować rozwiązania, które usprawnią jej funkcjonowanie, takie jak grzebień okapu z kratką wentylacyjną czy też taśma wentylacyjna.

Wilgoć wewnątrz dachu – czym to grozi?

Gromadzenie się wilgoci pod wykonaną z dachówek połacią jest zjawiskiem całkowicie naturalnym, powodowanym przede wszystkim czynnikami atmosferycznymi. Jej źródłem jest najczęściej, szczególnie przy niskich temperaturach, kondensująca się para wodna, również ta pochodząca z wnętrza domu bądź trudne do uniknięcia mikroprzecieki, występujące na złączach dachówek, przepuszczające czasem wodę deszczową bądź tę z topniejącego śniegu. Zbierająca się w ten sposób wilgoć w wyniku pochyłości dachu spływa w kierunku okapu bądź gromadzi się na poziomej przegrodzie.

Jeśli nie umożliwimy jej wydostania się na zewnątrz, może to grozić poważnymi uszkodzeniami samego dachu oraz innych części domu. Najczęstszymi skutkami takiego zaniedbania jest osłabienie konstrukcji więźby dachowej, zmniejszenie właściwości termoizolacyjnych użytych materiałów, a nawet – poważne zawilgocenie materiałów budowlanych – mówi Jacek Święty z firmy ISO-BAU lauret ogólnopolskiego progamu branżowego SUPERDEKARZ.

Dobrze wykonany okap – gwarancja suchego dachu

Częściami pokrycia dachowego, od których zależy właściwa jego wentylacja, jest kalenica, czyli wykończenie szczytowej części dachu oraz okap – te elementy, jeśli tylko zostaną właściwie wykonane, pozwalają na swobodny przepływ powietrza wewnątrz pokrycia, a tym samym odchodzenie gromadzącej się wilgoci na zewnątrz bez szkody dla budynku.

Pusta przestrzeń wewnątrz pokrycia dachowego, zwana również kanałem wentylacyjnym,  powstaje wskutek zastosowania rusztu z łat i kontrłat, czyli kraty układanej z drewnianych listw na powierzchni membrany dachowej, a następnie stanowiącej podstawę układanych rzędami dachówek. Okap wykonuje się jednak jeszcze przed kładzeniem dachówki – powodowane jest to wymogiem bardzo dokładnego przygotowania tej części dachu, która później będzie trudno dostępna. Podstawą  jest pozostawienie w dolnej jego części wylotów powietrza w postaci szczelin, przez które powietrze będzie zasysane oraz unoszone w stronę szczytowej części dachu, a tym samym w trybie ciągłym przewietrzać będzie całą przestrzeń pod wykonanym z dachówek ostatecznym pokryciem. Otwór wentylacyjny w okapie powinien mieć określoną wielkość – fachowcy zalecają, by stanowiła ona co najmniej 0,2% powierzchni dachu nad okapem, jednak nie mniej niż 200 cm2 na jeden metr okapu, co daje szczelinę o przeciętnej szerokości ok. 2 cm.

Jakie materiały?

Wykonując okap dachowy na budynku warto kierować się wskazówkami fachowców, którzy szczegółowo wyjaśniają kolejność oraz sposób przeprowadzenia poszczególnych etapów pracy. Należy wziąć pod uwagę zarówno odpowiedni montaż rynien jak i łat, na których umieszczona będzie dachówka.

Powstała szczelina wentylacyjna w prawidłowo wykonanym okapie powinna zostać odpowiednio zabezpieczona – stanowi bowiem otwór, przez który do wnętrza pokrycia mogą dostać się nie tylko śnieg czy różnego rodzaju zanieczyszczenia, lecz również mniejsze ptaki czy owady. Do tego celu doskonale nadają się taśma wentylacyjna oraz kratka wentylacyjna.

Ta ostatnia występuje również w wersji z grzebieniem okapu, znanym także pod nazwą "wróblówki", który skutecznie uchroni dach przed dostawaniem się ptaków do jego wnętrza czy tez gniazdowaniem w rynnie. Rozwiązanie to stosuje się na etapie montażu pasa nadrynnowego oraz łat, tuż przed ostatecznym kładzeniem dachówki – mówi mówi Jacek Święty.

Błędy i niedopatrzenia – problemy na lata

Do wykonania okapu najlepiej wynająć fachową ekipę – w ten sposób unikniemy niedopatrzeń, które mogą nas drogo kosztować. Najgroźniejszym błędem, popełnianym przez niewykwalifikowanych wykonawców, jest całkowite zamknięcie przestrzeni pod dachem, a tym samym zablokowanie przepływu wentylującego powietrza oraz złe skierowanie skroplin i ewentualnych przecieków. Dostęp powietrza pod pokrycie blokuje również często źle położona blacha obróbkowa. Podobnie – włożona bezpośrednio do rynny membrana dachowa często ulega zniszczeniu pod wpływem opadów oraz światła słonecznego, narażając tym samym trwałość całego dachu.

Właściwie wykonany dach w każdej swojej części to jedna z najważniejszych prac budowlanych, stanowiących o trwałości oraz wytrzymałości całego budynku. Warto poświęcić mu szczególną uwagę, przyglądając się pracom podwykonawców bądź solidnie sprawdzając poziom wykonania pokrycia w domu kupowanym od dewelopera bądź od poprzedniego właściciela.