Kolory w pracy architekta i malarza

Kolor, jaki jest, każdy widzi. Ale czy naprawdę..? Na co warto zwrócić uwagę podczas projektowania i aranżowania wnętrz?

Często dobór kolorów we wnętrzu pozostaje całkowicie zależy od preferencji klientów, do których malarze i architekci dostosowują po prostu swoje plany. Aranżacja kolorów wbrew pozorom wymaga jednak większej uwagi i analizy czynników, o jakich przeciętni klienci nie mają większego pojęcia.

• Oprócz osobistych preferencji podczas dobierania kolorów koniecznie powinno się uwzględniać m.in.: wielkość pomieszczenia, rodzaj oświetlenia, ilość wpadającego światła czy też rodzaj tła. Zadaniem dobrego fachowy jest, więc uwzględnienie oraz zwrócenie uwagi na te kwestie ? wyjaśnia Anna Korecka, Junior Brand Manager Sigma & Dekoral Professional, oferującej profesjonalne farby dla malarzy zawodowych i architektów.

Czym właściwie jest kolor?

Wbrew obiegowym opiniom kolor nie jest stałą cechą przedmiotów lub powierzchni. Barwy w rzeczywistości są wrażeniami psychicznymi, pojawiającymi się w naszych mózgach, kiedy oko rejestruje wiązkę promieniowania elektromagnetycznego w postaci światła. Wpadając do oka, promień świetlny przechodzi impulsem nerwowym do odpowiednich stref mózgu.

Podstawowe trzy barwy, które postrzegamy to żółty, czerwony i niebieski. Dzięki różnym połączeniom otrzymujemy szereg kolorów pokrewnych ? ich rozbudowana paleta stwarza tonalne przejścia pomiędzy barwami podstawowymi. I tak z połączenia np. czerwieni i żółci powstaje pomarańczowy a czerwieni i niebieskiego fioletowy.

Czynniki wpływające na postrzeganie kolorów

Światło to, jak wiadomo, wycinek promieniowania elektromagnetycznego, dostępnego naszym oczom.

• Indywidualny skład widmowy konkretnego promieniowania ma największy wpływ, na to, jak obieramy poszczególne kolory. Specyficzna budowa ludzkiego oka sprawia jednak, że na postrzeganie kolorów wpływają także dodatkowe czynniki ? wyjaśnia Anna Korecka.

Najważniejsze pośród nich to:

• Właściwości spektralne oglądanej powierzchni ? jej zdolność do odbijania poszczególnych długości fal światła.
• Rodzaj i źródło oświetlenia ? Postrzeganie kolorów zmienia się w zależności od stosowanego oświetlenia. Do typowych źródeł należy zaliczyć: światło żarowe, światło fluorescencyjne, światło diodowe oraz światło dzienne (zróżnicowane zależnie od pory dnia). Wybrana farba w zależności od zastosowanego oświetlenia będzie dawać odmienny kolor.
• Kierunek obserwacji ? Ma on znaczenie w przypadku powierzchni odblaskowych (pokrytych np. farbami satynowymi lub metalicznymi). Zmiana kąta obserwacji powoduje zmianę postrzegania barwy. Zjawisko to nie dotyczy natomiast farb dających efekt matowy.
• Rodzaj tła ? Na postrzeganie koloru wpływ ma także jego otoczenie. Jasne tło zawsze sprawa, że barwa wydaje się ciemniejsza i odwrotnie, ciemne tło sprawa, że wydaje się ona jaśniejsza.
• Indywidualne cechy narządu wzroku danej osoby ? Na postrzeganie kolorów wpływ ma również indywidualna budowa oka każdego człowieka. Ponadto czułość naszego wzroku zmienia się z wiekiem.

Systemy kolorów

Bogactwo przejść tonalnych pomiędzy kolorami podstawowymi sprawiło, że dla wygody projektantów opracowano fachowe systemy klasyfikacji barw ? np. NCS, DUN czy system Munsella. Najbardziej rozpowszechniony jest system NCS, czyli Natural Colour System. Opiera się on na sześciu podstawowych barwach:

• czterech kolorach chromatycznych,
• dwóch kolorach monochromatycznych.

Kolory chromatyczne tworzą koło barw, w którym kolory podstawowe są rozmieszczone co 90 stopni a powstałe w ten sposób ćwiartki dzielą się dodatkowo na 100 części.

• Dzięki temu z łatwością można ustalić procentowy udział poszczególnych barw. Np. Y90R oznacza żółty z 90% czerwieni, co oznacza, że kolor składa się w 10% z podstawowej żółci i w 90% z czerwieni ? wyjaśnia Anna Korecka.

Biały i czarny znajdują się natomiast pod i nad kołem kolorów, tworząc oś, składającą się ze 100 części. Oś ta opisuje stopień sczernienia i nasycenia kolorem dla każdej barwy systemu. Np. przy wartości S 20 30 liczba 20 oznacza stopień sczernienia a 30 stopień nasycenia kolorem. System NCS okazuje się, więc bardzo precyzyjnym narzędziem, pozwalającym dokładnie określić cechy konkretnej barwy.

Dobór kolorystyki w praktyce

Aranżacja kolorystyczna powinna uwzględniać zarówno modę czy preferencje klienta, jak i czynniki związane z wartościami malowanego pomieszczenia. Przede wszystkim istotny jest rodzaj oświetlenia ? tak naturalnego, jak i sztucznego. Należy zwrócić uwagę, jak usytuowane jest pomieszczenie: od jakiej strony i jak bardzo intensywne jest padające światło. W silnie oświetlonych rano wnętrzach, kolory wydają się o wiele mocniejsze. Natomiast w tych, gdzie nie pada ostre światło, wyglądają one naturalniej.

Niezbędne jest wzięcie pod uwagę ilości i rodzaju sztucznego oświetlenia, a także jego rozmieszczenia. Dobre i mocne oświetlenie będzie idealne dla ciemnych i intensywnych barw, pozwoli bowiem je podkreślić. Ściany w ciepłym kolorze potrzebują również ciepłego (żarowego) oświetlenia, podobnie barwy zimne będą komponować się z oświetleniem zimnym. Do dyspozycji mamy równe rodzaje oświetlenia: ogólne, miejscowe i akcentujące. Odpowiednie ich dobranie podkreśli kolory ścian i sprawi, że wnętrze nabierze wyjątkowego charakteru.

Dobrze zwrócić uwagę także na kubaturę i funkcję pomieszczenia. Dzięki odpowiedniej kompozycji barw możemy skutecznie modelować wnętrze i sprawić by wydało się optycznie większe lub szersze.

• Chcąc powiększyć przestrzeń, sięgnijmy po zimne, pastelowe barwy, które wydłużą i poszerzą wnętrze. Natomiast jasne kolory pozwolą też podwyższyć pomieszczenie, gdy sufit i 10 cm górnej części ściany pomalujemy farbą o takim odcieniu. Odwrotnie jest w przypadku wysokich pokojów ? malując ten fragment ciemniejszym kolorem, sprawimy, że pomieszczenie wyda się niższe. Z kolei ciemne, równoległe tonacje na suficie i podłodze, przy jasnych ścianach, pozwolą je poszerzyć. Możemy użyć też wzorów np. ciemnych pasów: pionowe wydłużą pomieszczenie, natomiast poziome skrócą je, a przy tym poszerzą ? opowiada ekspert PPG Deco Polska.

Ciekawym rozwiązaniem jest monochromatyczna aranżacja wnętrza, kiedy za pomocą jednego koloru lub jego różnych tonacji komponujemy całość wystroju. Ze względu na nasycenie kolorów możemy uzyskać oryginalne i stylowe efekty. Zestawy monochromatyczne pozwalają też na późniejsze wykończenie pomieszczenia wyjątkowymi dekoracjami rożnych faktur i materiałów, np. metali, szkła, powierzchni kamiennych i drewnianych, które w monochromatycznym wnętrzu prezentują się niezwykle korzystnie.

Postrzeganie kolorów okazuje się bardziej skomplikowane niż może się to wydawać. Podczas projektowania i malowania warto, więc zwrócić uwagę na dodatkowe czynniki, takie jak oświetlenie lub tło. Dzięki nim gotowe pomieszczenia z pewnością bardziej przypadną do gustu klientom.