Nowe wcielenie kopalni Julia

Już wkrótce, teren „Starej Kopalni” zamieni się w pełne życia centrum kultury i rozrywki. Kluby muzyczne, restauracje, kawiarnie, siedziby organizacji pozarządowych – to tylko niektóre z atrakcji, które  już wkrótce będą dostępne dla mieszkańców Wałbrzycha.

Projekt współfinansuje Unia Europejska, zaś wykonawcą prac jest wrocławska firma Integer S.A., która remontuje także wałbrzyski dworzec kolejowy. Aktualnie na terenie kopalni znajduje się Muzeum Przemysłu i Techniki, ale po gruntownej rewitalizacji spodoba się tu także miłośnikom sztuki oraz rzemiosła artystycznego.

Cały kompleks zamieni się w Park Wielokulturowy, pomyślany jako centrum sztuki i rozrywki, z punktami widokowymi oraz multimedialnymi wystawami. Organizowane będą koncerty, spektakle i konferencje. Oprócz tego powstanie Europejskie Centrum Ceramiki Unikatowej, kompleks sportowo-rekreacyjny, hala koncertowa, galeria prezentująca sztukę współczesną, przyjazne kawiarenki, a także pensjonat.

Na zewnątrz nie zabraknie ławek, klombów z zielenią, a nawet eksponatów muzealnych. W ramach unowocześnienia samego muzeum, planuje się udostępnienie zwiedzającym podziemnej trasy turystycznej, którą uatrakcyjnią imponujących rozmiarów urządzenia: pompy, wentylatory i systemy instalacyjne, wykorzystywane kiedyś w kopalni. Projekt rewitalizacji otrzymał dofinansowanie ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Jego koszt przekracza 52 mln zł, z czego UE pokryje 35,7 mln zł.

Od kopalni…

„Julia” powstała z połączenia kilkunastu małych kopalń, prowadzących eksploatację węgla na obszarze gminy Biały Kamień od XVI wieku. Węgiel używany był jako opał w gospodarstwach domowych, warsztatach rzemieślniczych i kuźniach. Rocznie wydobywano tu od 2400-3600 ton.  Początkowa nazwa kompleksu kopalni: „Consolidirte Fuchs” przetrwała do 1945 roku, kiedy, po przejęciu obiektu przez administrację polską, zmieniono ją na „Julia”. Burzliwe, pełne gwałtownych zmian czasy przyniosły jeszcze dwie zmiany nazwy. Od 1946 r. do 1949 r. funkcjonowała jako „Biały Kamień”, a w 1950 r. przechrzczono ją na Kopalnię „Thorez”.

Dopiero w 1993 powrócono do nazwy Kopalnia Węgla Kamiennego „Julia” i tak jest do dzisiaj. Zmiany w krajowej gospodarce lat 90- tych spowodowały masową likwidację kopalń. Podobny los spotkał „Julię”.  Jednak, ze względu na wysoką rangę zabytkową obiektu, uznano, że warto go chronić, a nawet promować. Ze wszystkich wałbrzyskich kopalń „Julia” jest bowiem najstarszym oraz najlepiej zachowanym kompleksem budynków przemysłowych z przełomu XIX i XX wieku. Na powierzchni 4 hektarów znajduje się szesnaście obiektów. Wszystkie zostały wpisane do rejestru zabytków.

…do Parku Wielokulturowego

W zaadoptowanej na potrzeby muzeum kopalni, popularyzuje się osiągnięcia techniki oraz kultury górniczej, a także prowadzi działalność badawczą i edukacyjną w zakresie tych dziedzin. Na co dzień pracownicy troszczą się o zapewnienie odpowiednich warunków dla zwiedzających, dbają o dobry stan ponad 10 tysięcy eksponatów, prowadzą też działalność wydawniczą, organizują konferencje naukowe, imprezy oświatowe i turystyczne. W 2008 roku, na zlecenie gminy Wałbrzych, opracowano śmiałą koncepcję nowego zagospodarowania byłej kopalni. Zmiany obejmą także znajdujące się tutaj muzeum i znacznie podniosą jego prestiż. Jak będą wyglądać prace konserwatorskie?  – Renowacja musi przebiegać z zachowaniem zabytkowej konstrukcji obiektów. Integer S.A. zajmie się wykonaniem nowoczesnych instalacji – wodno kanalizacyjnej, mechanicznej, elektrycznej i centralnego ogrzewania.

Wymienione zostaną drzwi i okna, przeprowadzona konserwacja oraz wzmocnienie konstrukcji dachu – mówi Paweł Melka, Główny Specjalista ds. Inwestycji Integer S.A. Oprócz tego konieczne jest zrobienie elewacji, a także osuszenie i docieplenie ścian piwnic, zwłaszcza że będzie tam przebiegać podziemna, dwukilometrowa trasa turystyczna – dodaje. Pierwsza część inwestycji ma zakończyć się w 2012 roku.

Do niedawna Stara Kopalnia kojarzyła się przede wszystkim z likwidacją górnictwa i związanych z tym problemów społecznych, przede wszystkim bezrobocia. Dzięki nowym, szerokim inwestycjom ma szansę stać się atrakcyjną turystycznie wizytówką miasta, która radykalnie odmieni jego dotychczasowy, przygnębiający wizerunek.